Dlaczego drzewa uczulają?
Kluczowym czynnikiem odpowiadającym za wystąpienie dolegliwości są białka zawarte w pyłkach, które mogą wywoływać reakcję alergiczną. Po dostaniu się do dróg oddechowych, białka te są mylnie rozpoznawane przez układ immunologiczny jako zagrożenie. Wówczas w odpowiedzi organizm rozpoczyna produkcję histaminy i innych substancji chemicznych, umożliwiających zwalczenie tego, co postrzegane jest za „intruza”. Uwalnianie histaminy powoduje wystąpienie typowych objawów alergii, mających znaczny wpływ na pogorszenie ogólnego samopoczucia.
Wrażliwość na pyłki jest często kwestią genetyczną, co oznacza, że tendencja do alergii może być dziedziczona. Interesujące jest również, że nie wszystkie drzewa uczulają w takim samym stopniu. Drzewa o prymitywniejszych systemach rozrodu, takie jak brzozy, topole, czy dęby zwykle produkują pyłki o większej zdolności alergizującej niż inne gatunki. Co więcej, zanieczyszczenia miejskie mogą nasilać reakcje alergiczne, ponieważ cząsteczki zanieczyszczeń mogą przenosić pyłki na większe odległości i zwiększać ich zdolność do przedostawania się do dróg oddechowych.
Brzoza pylenie - kiedy pylą poszczególne drzewa?
Okres pylenia brzozy, jednego z najbardziej alergizujących drzew w wielu regionach, waha się w zależności od klimatu i warunków pogodowych, ale zazwyczaj przypada na wczesną wiosnę (pierwsze objawy alergii można dostrzec już na przełomie zimy i wiosny). W umiarkowanych strefach klimatycznych (na całym obszarze centralnej i północno-zachodniej Europy), pylenie brzozy zwykle rozpoczyna się w marcu lub kwietniu i może trwać do maja, a czasami nawet do początku czerwca.
Okres pylenia topoli zwykle przypada na wiosnę, ale może rozpocząć się nieco wcześniej niż w przypadku brzozy, zależnie od klimatu i warunków pogodowych w danym regionie. W umiarkowanych strefach klimatycznych pylenie topoli może rozpocząć się już w lutym i trwać do kwietnia, z największym stężeniem pyłków w powietrzu w marcu. Warto jednak zauważyć, że czas trwania sezonu pylenia i szczytowe stężenie pyłków mogą się różnić w zależności od specyficznego gatunku topoli.
Dęby są znane z tego, że mogą wywoływać objawy alergiczne u wrażliwych osób. Pylenie dębów zazwyczaj następuje wiosną, a największe stężenie pyłku dębu można zauważyć na przełomie kwietnia i maja. Warto podkreślić, że zarówno dąb bezszypułkowy, jak i dąb szypułkowy zaczynają pylić nieco później niż brzoza czy topola, dlatego rośliny te przyczyniają się do przedłużenia sezonu alergicznego.
Jednocześnie należy pamiętać, że czas oddziaływania pyłków na organizm jest zależny od temperatury i wilgotności powietrza, a także od okolicy, w jakiej rosną drzewa. W otwartych przestrzeniach pyłki brzozy i innych drzew będą przenosić się znacznie szybciej, często wywołując poważniejsze dolegliwości. Osoby uczulone powinny obserwować lokalne raporty dotyczące jakości powietrza i stężenia pyłków, aby móc lepiej przygotować się na okresy zwiększonego ryzyka wystąpienia objawów alergicznych.
Objawy alergii w sezonie pylenia - na co zwrócić uwagę?
Alergia na pyłki drzew, znana również jako sezonowy alergiczny nieżyt nosa, może wywoływać różnorodne objawy, które mogą znacząco wpłynąć na komfort życia osób zmagających się z uczuleniem. W sytuacji gdy pyłek brzozy lub innej rośliny przedostanie się do dróg oddechowych, układ immunologiczny organizmu uruchamia reakcję obronną, wywołując szereg nieprzyjemnych dolegliwości. Do najczęstszych objawów alergii zaliczamy między innymi wodnisty, przezroczysty katar, któremu towarzyszy uczucie drapania w nosie i kichanie, a także łzawiące oczy i ich świąd, co często połączone jest ze światłowstrętem.
Osoby uczulone na pyłek dębu, brzozy lub topoli często uskarżają się także na takie dolegliwości jak stałe uczucie zatkanego nosa, obrzęk gardła i trudności z oddychaniem. Wielu alergików przyznaje, że objawom towarzyszy uczucie drapania w gardle i na podniebieniu, co z kolei wywołuje kaszel i chrypkę. W okresie najmocniejszego pylenia drzew, dolegliwości obejmują także bóle głowy, uczucie zmęczenia, problemy ze snem, rozdrażnienie, a także problemy z koncentracją.
Alergia na brzozę a alergia krzyżowa - o co chodzi?
Alergia krzyżowa do alergii na brzozę jest zjawiskiem, w którym osoby uczulone na brzozę doświadczają reakcji alergicznych także na pewne pokarmy, które zawierają białka podobne do tych znajdujących się w pyłkach brzozy. To zjawisko jest spowodowane przez układ immunologiczny, który błędnie rozpoznaje białka w pokarmach jako pyłki brzozy i reaguje na nie, wywołując objawy alergiczne.
Osoby z alergią na pyłki brzozy mogą doświadczać alergii krzyżowej z takimi pokarmami jak:
-
Owoce: jabłka, gruszki, wiśnie, brzoskwinie, morele, i inne owoce pestkowe.
-
Orzechy: orzechy laskowe, migdały.
-
Warzywa: marchew, seler, ziemniaki, papryka.
-
Przyprawy: kminek, kolendra, fenkuł, pieprz.
Objawy alergii krzyżowej mogą obejmować świąd i obrzęk ust, języka, gardła oraz podniebienia, zaraz po spożyciu reagującego pokarmu. W niektórych przypadkach mogą wystąpić także poważniejsze reakcje, takie jak pokrzywka, trudności w oddychaniu, czy nawet anafilaksja, chociaż są one mniej powszechne.
Zarządzanie alergią krzyżową często wymaga unikania spożywania pokarmów, które wywołują reakcje. Warto też zasięgnąć porady alergologa, który może przeprowadzić odpowiednie testy alergiczne i doradzić, jak najlepiej postępować w przypadku alergii krzyżowej. W niektórych sytuacjach, gotowanie lub pieczenie pokarmów może zmniejszać ich alergenność, ponieważ wysoka temperatura może denaturować białka wywołujące reakcje alergiczne, jednak nie jest to reguła i różne osoby mogą reagować na różne sposoby.
Jak łagodzić dolegliwości związane z uczuleniem na pyłki drzew?
Łagodzenie dolegliwości związanych z uczuleniem na pyłki drzew wymaga podejścia wieloaspektowego, skupiającego się zarówno na unikaniu ekspozycji na alergeny, jak i na stosowaniu odpowiednich środków farmakologicznych i domowych sposobów łagodzenia objawów. Przez unikanie ekspozycji na alergeny rozumie się nieprzebywanie w pobliżu kwitnących drzew, śledzenie prognoz stężenia pyłków, a także korzystanie z okularów i zmianę odzieży po powrocie do domu.
Po konsultacji ze specjalistą w celu łagodzenia objawów uczulenia, można zastosować tabletki na alergię bez recepty oraz krople i spraye do nosa, których zadaniem jest niwelowanie uczucia świądu, zmniejszanie stanów zapalnych oraz łagodzenie kataru siennego. Dobrym rozwiązaniem może okazać się regularne wykonywanie irygacji nosa solą morską, co pomaga oczyścić układ oddechowy z zalegających pyłków i innych występujących na terenach miejskich zanieczyszczeń.
Aby wspomóc układ immunologiczny w walce z intruzami, eksperci zalecają także stosowanie zdrowej, bogatej w kwasy DHA, antyoksydanty i witaminy diety. Jednocześnie należy zadbać o wysypianie się i zapewnianie sobie dostatecznej aktywności fizycznej (w okresie pylenia mogą to być regularne ćwiczenia na siłowni, basen, czy joga w domowym zaciszu). Wzmacnianie organizmu i wspieranie układu immunologicznego mogą przyczynić się do łagodniejszego przebiegu alergii w okresie pylenia roślin.
Podsumowanie
Dla osób uczulonych na pyłki brzozy, topoli, czy dębów, wiosna może być szczególnie trudnym okresem, ze względu na wysokie stężenie substancji w powietrzu. Objawy alergii, takie jak katar sienny, zatkany nos, łzawiące oczy, czy trudności z koncentracją, mogą być nie tylko uciążliwe, ale również ograniczać wydajność w szkole czy w pracy. Aby ułatwić sobie funkcjonowanie w okresie pylenia, warto unikać ekspozycji na alergeny, a także po konsultacji z lekarzem wprowadzić leczenie farmakologiczne w postaci tabletek doustnych i sprayów do nosa. Jednocześnie należy zadbać o aktywność fizyczną i wysypianie się, co wzmocni organizm w walce z alergenami.
Źródła informacji
-
Natalia Gajek, Pylenie brzozy - jak się przed nim chronić? [w:] Strefa Alergii
-
mgr farm. Mateusz Jabłoński, Jakie leki na alergię wybrać? Co najlepiej złagodzi jej objawy? [w:] Poradnik Apteka Zdrowie
-
mgr farm. Mateusz Jabłoński, Alergiczny nieżyt nosa - przyczyny, objawy i sposoby leczenia [w:] Poradnik Apteka Zdrowie
-
Aleksandra Lipiec, Kalendarz pylenia. Co teraz pyli i skąd to wiemy? [w:] Strefa Alergii
